ความเป็นกรด-ด่างของดิน
ดิน
หมายถึง วัตถุที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติจากการสลายตัวทางกายภาพ และทางเคมีของดิน และแร่ รวมกับสารอินทรีย์ ที่เกิดจากการสลายตัวของซากพืชซากสัตว์เป็นผิวชั้นบนที่ห่องหุ้มโลก ซึ่งดินจะมีลักษณะและคุณสมบัติต่างกันไปในที่ต่าง ๆ ตามสภาพภูมิอากาศ ภูมิประเทศ วัตถุต้นกำเนิดสิ่งมีชีวิตและระยะเวลาการสร้างตัวของดิน
ความสำคัญของดิน
- ดินทำหน้าที่เป็นที่ให้รากพืชได้เกาะยึดเหนี่ยวเพื่อให้ลำตันของพืชยืนต้นได้อย่างมั่นคงแข็งแรง
- ดินทำหน้าที่เป็นแหล่งให้ธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช
- ดินเป็นแหล่งที่เก็บกักน้ำหรือความชื้นในดินและเป็นแหล่งที่ให้อากาศในดินที่รากพืชใช้ในการหายใจ
กรด
หมายถึง สารประกอบที่มีไฮโดรเจนประกอบอยู่เมื่อละลายน้ำก็จะแตกตัวให้ไฮโดรเจนไออน (H+)
กรดในชีวิตประจำวัน เช่น น้ำส้มสายชู น้ำมะนาว น้ำอัดลม
ด่าง
หมายถึง สารประกอบจำพวกไฮดรอกไซด์ของโลหะแอลคาไลด์ ซึ่งละลายน้ำจะแตกตัว ให้ไฮดรอกไซด์ไออน (OH-) เสมอ มีรสฝาด ถูกมือลื่นคล้ายสบู่
ด่างในชีวิตประจำวัน เช่น น้ำขี้เถ้า น้ำยาล้างจาน สบู่ แชมพู ผงฟู ผงซักฟอก
ความเป็นกรด – ด่างของดินมีความสำคัญอย่างไร
ความเป็นกรด-ด่างของดิน นิยมบอกเป็นค่า pH ซึ่งมีค่าอยู่ระหว่าง 1-14 โดยดินที่มี pH ต่ำกว่า 7 จัดว่าเป็นดินกรด ส่วนค่า pH สูงกว่า 7 จัดว่าเป็นดินด่าง และค่า pH เท่ากับ 7 จัดว่า ดินเป็นกลาง
ความเป็นกรด-ด่างเป็นตัวควบคุมการละลายธาตุ อาหารในดิน ให้ออกมาอยู่ในรูปสารละลายรวมกับน้ำในดิน ถ้าดินมีความเป็นกรด-ด่างไม่เหมาะสม ธาตุอาหารในดินอาจละลายออกมาได้น้อยไม่เพียงพอต่อความต้องการของพืช หรือในทางตรงกันข้ามธาตุอาหารบางชนิดอาจละลายออกมามากเกินไปจนเป็นพิษต่อพืชได้
ดินกรดหรือดินเปรี้ยว
หมายถึง ดินที่มีระดับ pH ต่ำกว่า 7 มีวิธีการแก้ไขดินกรดโดยเติมปูนขาว หินปูนบด หรือ ใส่น้ำท่วมขังบริเวณที่เป็นกด
ดินด่าง
หมายถึง ดินที่มีระดับ pH สูงกว่า 7 มีวิธีการแก้ไขดินด่างโดยเติมอินทรีย์วัตถุหรือปลูกพืชบำรุงดิน
การวัดความเป็นกรด-ด่างของดิน
วิธีที่นิยมมี 2 วิธีคือ
- วัดด้วยเครื่องวัดทีเรียกว่า pH Meter หลักการ คือ เปรียบเทียบค่าความต่างศักย์ระหว่าง glass electrode กับ reference electrode ค่าความต่างศักย์ที่ได้จะถูกเปลี่ยนเป็นหน่วย pH
- การวัดด้วยน้ำยาเปลี่ยนสี (Indicator) น้ำยาเปลี่ยนสีจะเปลี่ยนสีไปตาม pH ของดินที่เปลี่ยนไป
ระดับความรุนแรงกรด-ด่างของดิน
ค่า pH |
สภาพความเป็นกรด-ด่าง |
น้อยกว่า 3.5 | กรดรุนแรงที่สุด (ultra acid) |
3.5-4.5 | กรดรุนแรงมาก (extremely acid) |
4.6-5.0 | กรดจัดมาก (very strongly acid) |
5.1-5.5 | กรดจัด (strongly acid) |
5.6-6.0 | กรดปานกลาง (moderately acid) |
6.1-6.5 | กรดเล็กน้อย (slightly acid) |
6.6-7.3 | กลาง (neutral) |
7.4-7.8 | ด่างเล็กน้อย (slightly alkaline) |
7.9-8.4 | ด่างปานกลาง (moderately alkaline) |
8.5-9.0 | ด่างจัด (strongly alkaline) |
มากกว่า 9.0 | ด่างจัดมาก (very strongly alkaline) |
งานบริการวิเคราะห์ดิน ปุ๋ย
รายการ |
ราคา(บาท)/หน่วย |
ความเป็นกรด-ด่าง | 100 |
ค่าการนำไฟฟ้า | 100 |
อินทรียวัตถุ | 200 |
ไนโตรเจนทั้งหมด | 200 |
ฟอสฟอรัสทั้งหมด | 200 |
โพแทสเซียมทั้งหมด | 200 |
แคลเซียม | 200 |
แมกนีเซียม | 200 |
เหล็ก | 200 |
ทองแดง | 200 |
แมงกานีส | 200 |
สังกะสี | 200 |
สนใจติดต่อ ฝ่ายเทคโนโลยีการเกษตร (ฝทก.)
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.)
โทร 025779243, 025779280-1
โทรสาร 025779246