Category: วิทยาศาสตร์ชีวภาพ

เมลามีน

เป็น สารอินทรีย์เคมี ที่มีชื่อทางเคมีว่า 1,3,5-triazin-2,4,6-triamine มีลักษณะเป็นผงสีขาว ละลายน้ำได้เล็กน้อย โครงสร้างมีไนโตรเจนเป็นส่วนประกอบถึง 66 เปอร์เซ็นต์โดยน้ำหนัก

การใช้ประโยชน์จากเมลามีน

ใช้ในการผลิตพลาสติก ภาชนะบรรจุอาหาร โฟม กาว ฟอเมกา ฉนวนไฟฟ้าและเก็บเสียง ตัวกรอง สีย้อมในหมึก สารทำความสะอาดและปุ๋ย

เมลามีนต่อผลกระทบต่อสุขภาพ

เมลามีน มีความเป็นพิษแบบเฉียบพลันในระดับต่ำ สามารถสลายตัวอย่างรวดเร็วในรูปของปัสสาวะภายใน 3 ชั่วโมง โดยพิษหลักที่เกิดจากการได้รับสารเมลามีนในสัตว์ทดลอง คือ ปฏิกิริยาการอักเสบ ความดันโลหิตสูง และพบตะกอนในกระเพาะปัสสาวะ มีผลทำให้เกิดไตวายได้

กรดซัยยานูริค เป็น อนุพันธ์ของเมลามีนที่ได้จากกระบวนการผลิตเม็ดพลาสติก มีความเป็นพิษแบบเฉียบต่ำ สามารถขับถ่ายออกมาในปัสสาวะภายใน 24 ชั่วโมง จากการทดสอบความเป็นพิษแบบเรื้อรัง พบว่า ทำให้เนื้อเยื่อของไตเสียหาย เกิดการขยายตัวของท่อไต การเปื่อยของเซลล์เนื้อเยื่อของหลอดเลือด และการสร้างเนื้อเยื่อเส้นใยที่ผิดปกติ

เมลามีนอนาล็อก เป็น อนุพันธ์ของเมลามีนที่เกิดจากการนำวัสดุเศษเหลือหรือเมลามีนที่คุณภาพต่ำกลับไปทำของใช้ ประกอบด้วย กรดซัยยานูริก แอมมีไลด์ และแอมมีลีน

จากการศึกษาพบว่า สารเมลามีน กรดซัยยานูริค แอมมีไลด์ และแอมมีลีน เพียงชนิดเดียวไม่ทำให้เกิดความผิดปกติที่ไต ในขณะที่สารผสมระหว่างเมลามีนและกรดซัยยานูริค มีผลทำให้ไตถูกทำลายและเกิดผลึกที่ส่วนขับถ่ายของไต

ที่มา :
สามารถอ่านรายละเอียดได้ที่ มารู้จัก เมลามีน ตอนที่ 1
โดย โศรดา วัลภา และ พัชราภรณ์ วชิรศิริ
ฝ่ายเทคโนโลยีอาหาร สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย
————————————————————

เมลามีนกับความปลอดภัยในอาหาร

เมลามีนไม่ได้รับการอนุญาตให้ใช้เป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์อาหาร

แต่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับมาตรฐานด้านความปลอดภัยของสินค้าอาหารนานาชาติต่าง ๆ และสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ได้มีการกำหนดระดับเมลามีน รวมทั้ง กรดซัยยานูริก แอมมีไลด์ และแอมมีลีน ที่ปลอดภัยต่อการบริโภคหากเกิดการปนเปื้อนในผลิตภัณฑ์อาหารทั่วไป ได้แก่

• นมพร้อมดื่ม นมเปรี้ยว ไอศกรีม โยเกิร์ต และการแฟปรุงสำเร็จพร้อมดื่ม ที่ระดับไม่เกิน 2.5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม
• นมและผลิตภัณฑ์อาหารทารก กำหนดไว้ที่ระดับไม่เกิน 1 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม

ปัจจุบันสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ได้ยึดค่าในการบริโภคต่อวันของมนุษย์และสัตว์ ของเมลามีน ซึ่งครอบคลุมสารประเภทเดียวกัน ได้แก่ กรดซัยยานูริก แอมมีไลด์ และแอมมีลีน ตามหน่วยงานความปลอดภัยด้านอาหารประจำสหภาพยุโรป ไว้ที่ระดับ 0.5 มิลลิกรัมของน้ำหนักตัวต่อวัน สำหรับค่าเมลามีนในวัสดุสัมผัสอาหารกำหนดไว้ที่ 30 mg/kg

แต่ยังไม่มีข้อมูลศึกษาค่าความปลอดภัยด้านอาหารจากการรวมกันของสารในกลุ่มเมลามีนมากกว่า 1 ชนิด เช่น สารเมลามีนกับกรดซัยยานูริค เป็นต้น ซึ่งอาจมีผลทำให้ค่าความปลอดภัยในการบริโภคเปลี่ยนไป

โอกาสการได้รับพิษจนเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตนั้น ต้องได้รับสารดังกล่าวในปริมาณสูง

โดยกรณีที่เป็นผู้ใหญ่ที่มีน้ำหนักตัวมากกว่า 50 กิโลกรัม สามารถรับสารเมลามีนได้ถึง 25 มิลลิกรัมต่อวัน โดยไม่เป็นอันตราย

ในขณะที่เด็กทารกที่มีค่าน้ำหนักเฉลี่ยประมาณ 5 กิโลกรัม สามารถรับสารเมลามีนได้เพียง 2.5 มิลลิกรัมต่อวัน เทียบเท่ากับการดื่มนมที่มีสารเมลามีนปนเปื้อน หรือ นมคืนรูป 750 มล. โดยระดับสารปนเปื้อนอยู่ที่ 3.3 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร

ที่มา :
สามารถอ่านรายละเอียดได้ที่  มารู้จัก เมลามีน ตอนที่ 2
โดย โศรดา วัลภา และ พัชราภรณ์ วชิรศิริ
ฝ่ายเทคโนโลยีอาหาร สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย

————————————————————

เมลามีนกับการวิเคราะห์ปริมาณ

เนื่องจากสารเมลามีไม่สามารถเกิดขึ้นได้เองตามธรรมชาติ แต่อาจมีโอกาสปนเปื้อนได้จากการสัมผัสกับภาชนะ หรืออุปกรณ์ที่ใช้ในกระบวนการผลิตที่มีเมลามีนเป็นองค์ประกอบ แต่ปริมาณที่ปนเปื้อนมานั้นมีปริมาณต่ำและไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อรร่างกายแต่ยังใด ดังนั้น จึงไม่มีการตรวจสอบและวิเคราะห์หาปริมาณเมลามีนในอาหารมาก่อน

การวิเคราะห์สารเมลามีนมีด้วยกันหลายวิธี สำหรับประเทศไทย การตรวจสอบปริมาณไนโตรเจนที่ไม่ใช่โปรตีน ซึ่งอาจแสดงถึงการปนเปื้อนของเมลามีนได้ จะใช้วิธี GCMS หรือ HPLC โดยหน่วยงานที่ได้รับมอบหมายให้ทำการตรวจสอบสารเมลามีนในอาหารขณะนี้ คือ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ร่วมกับ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

การวิเคราะห์สารเมลามีนที่เป็นมาตรฐานและได้รับการยอมรับในด้านการวิเคราะห์การจำแหนกสาร และปริมาณที่วิเคราะห์ได้ คือ การใช้ GC-MS หรือ LC-MS/MS

สามารถดูตารางวิธีการวิเคราะห์เมลามีนในอาหารและอาหารสัตว์ ซึ่งระบุโดยประเทศสหรัฐอเมริกา และ WHO International Food Safety Authoritics Network (INFOSAN) เพิ่มเติมได้ที่ มารู้จัก เมลามีน ตอนที่ 3

ที่มา :
สามารถอ่านรายละเอียดได้ที่  มารู้จัก เมลามีน ตอนที่ 3 โดย โศรดา วัลภา และ พัชราภรณ์ วชิรศิริ
ฝ่ายเทคโนโลยีอาหาร สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย