พงศกร นิตย์มี : นักวิจัย
กลุ่มการอนุรักษ์ความหลากทางพันธุกรรมพืชและการใช้ประโยชน์
สถานีวิจัยลำตะคอง
การอนุรักษ์พันธุกรรมพืชและการใช้ประโยชน์ เป็นภารกิจหนึ่งที่สำคัญของสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) เนื่องจาก วว. มีสถานีวิจัยลำตะคองและสถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช ตั้งอยู่ภายในจังหวัดนครราชสีมา ซึ่งอยู่ในพื้นที่ที่มีทรัพยากรทางธรรมชาติสมบูรณ์ และสามารถใช้เป็นสถานที่สำหรับวิจัย ศึกษาด้านความหลากหลายทางชีวภาพ สถานีวิจัยลำตะคองตั้งอยู่เหนือเขื่อนลำตะคอง ซึ่งเป็นพื้นที่ต้นน้ำที่สำคัญของจังหวัดนครราชสีมา
สถานีวิจัยลำตะคอง ได้รับจัดสรรงบประมาณในการจัดสร้าง ธนาคารเมล็ดพันธุ์ชุมชน (Community Seed Bank) เพื่อเก็บรักษาเชื้อพันธุกรรมเมล็ดพันธุ์ชุมชน แบบการเก็บรักษานอกถิ่นที่อยู่อาศัย (Ex situ Conservation) โดยสนับสนุนด้านงานวิจัย 80 % และสนับสนุนด้านงานบริการ 20 % ภายในธนาคารเมล็ดพันธุ์ชุมชน ประกอบด้วย ห้องลดความชื้น, ห้องเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ระยะปานกลาง, และห้องเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ระยะยาว
ในการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์พืชชุมชน เพื่อการอนุรักษ์สายพันธุกรรมและการนำเมล็ดพันธุ์มาใช้ประโยชน์ เช่น งานวิจัยด้านการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ งานวิจัยด้านความหลากหลายของเมล็ดพันธุ์ งานถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านเมล็ดพันธุ์ชุมชน เป็นต้น สำหรับการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์มีหลักการสำคัญ ดังนี้
- เมล็ดพันธุ์ต้องเป็นชนิดที่สามารถลดความชื้นได้
- เมล็ดพันธุ์ต้องสะอาด และปราศจากโรคและแมลง
- เมล็ดพันธุ์ควรมีความชื้นตามมาตรฐานกำหนด
- ภาชนะที่ใส่เมล็ดพันธุ์สามารถป้องกันการแลกเปลี่ยนความชื้นของอากาศ
- การทดสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์เบื้องต้น
- ลงทะเบียนเมล็ดพันธุ์ก่อนนำไปเก็บภายในห้องธนาคารเมล็ดพันธุ์ชุมชน
ในการดำเนินงานในอนาคต ธนาคารเมล็ดพันธุ์ชุมชนสามารถรองรับตัวอย่างเมล็ดพันธุ์จำนวน มากกว่า 10,000 ตัวอย่าง และมีความสามารถในการเก็บรักษามากกว่า 50 ปี ดังนั้น ในการจัดตั้งธนาคารเมล็ดพันธุ์ชุมชน สามารถเป็นแหล่งเชื้อพันธุกรรมให้กับประเทศไทย และรวมถึงความร่วมมือระดับต่างประเทศ
